Wraz z wdrożeniem systemu UTP 15 kwietnia 2013 roku, który zastąpił wysłużony WARSET (system informatyczny obsługujący Giełdę Papierów Wartościowych) pojawiły się nowe rodzaje zleceń, natomiast część z już dostępnych została zmodyfikowana. W jaki sposób efektywnie zakupić spółkę? Jaki rodzaj zlecenia wybrać?

Zlecenie po każdej cenie (PKC)

Zlecenie po każdej cenie (PKC) jest zleceniem bez limitu ceny, co oznacza że jest ono realizowane zawsze po najlepszych ofertach znajdujących się po drugiej stronie arkusza zleceń. Może ono zostać zrealizowane w częściach, po różnych cenach. Warto mieć na uwadze, że inwestor nie ma możliwości kontroli kursu transakcji. Zlecenie PKC zawsze jest realizowane w części mieszczącej się w ramach widełek dynamicznych i statycznych, natomiast pozostała część zlecenia może zostać odrzucona, bądź przyjęta do arkusza, co zależy od konfiguracji systemu.

Zasady:

  • zlecenie PKC można składać w fazie przed otwarciem, przed zamknięciem oraz w fazie notowań ciągłych,
  • priorytet realizacji taki sam jak zlecenia PCR,
  • inwestor nie ma możliwości kontroli kursu realizacji zlecenia,
  • w chwili złożenia zlecenia po przeciwnej stronie arkusza nie musi oczekiwać zlecenie przeciwstawne,
  • zlecenie PKC zawsze jest realizowane w części mieszczącej się w ramach widełek dynamicznych i statycznych, natomiast pozostała część zlecenia może zostać odrzucona, bądź przyjęta do arkusza, co zależy od konfiguracji systemu,
  • niezrealizowana część zlecenia pozostaje w arkuszu, jako PKC,
  • w trakcie notowań ciągłych zlecenie PKC można złożyć nawet wtedy, gdy po przeciwnej stronie arkusza nie ma wystarczającego wolumenu na całkowitą realizację zlecenia. W takim wypadku nie nastąpi zawieszenie instrumentu. Niezrealizowana część zlecenia nie będzie oczekiwać w arkuszu jako zlecenie z limitem PKC, a pojawienie się zlecenia przeciwstawnego spowoduje zawarcie transakcji po cenie najlepszej z punktu widzenia zlecenia napływającego.

W takim wypadku transakcja będzie zawierana pod najlepszej cenie z poniższych (z punktu widzenia realizacji zlecenia napływającego na rynek):

  • po cenie równej kursowi ostatniej transakcji, a jeżeli w danym dniu żadna transakcja nie została zawarta
  • równej kursowi odniesienia dla dynamicznych ograniczeń wahań kursów, albo – po cenie równej najlepszemu limitowi w zleceniu LIMIT obecnym po tej samej stronie arkusza co oczekujące zlecenie PKC, albo
  • po cenie równej limitowi zlecenia przeciwstawnego.

Przykład

2016.08.22_10h09m25s_001_

W arkuszu znajdują się dwa zlecenia kupna, kolejno po 45 i 44 zł oraz jedno zlecenie sprzedaży po 47 zł.

2016.08.22_10h10m12s_002_

Po stroni sprzedaży pojawia się zlecenie PKC na 100 akcji. Wykonane zostają następujące transakcje: sprzedaż 50 akcji po 45 zł, sprzedaż 30 akcji po 44 zł. Pozostałe 20 akcji pozostaje w arkuszu, jako zlecenie PKC zgodnie z poniższym zrzutem.

2016.08.22_10h11m09s_003_

Zlecenie po cenie rynkowej (PCR)

Zlecenie PCR służy temu, aby zakupić dany papier po ostatniej cenie rynkowej. Zlecenie po cenie rynkowej ma taki sam priorytet realizacji jak zlecenie PKC. W przypadku, gdy w arkuszu zleceń istnieją niezrealizowane zlecenia PKC i PCR, o kolejności ich realizacji decyduje priorytet czasu ich przyjęcia do arkusza zleceń.

Zasady

  • Zlecenie PCR może zostać złożone w systemie notowań ciągłych – w fazie przed otwarciem, w fazie notowań ciągłych oraz w fazie przed zamknięciem oraz w systemie kursu jednolitego w fazie przed otwarciem,
  • zlecenia kupna i sprzedaży PCR odrzucane są na pierwszej sesji notowania instrumentu finansowego na giełdzie,
    • jeśli w czasie otwarcia w arkuszu obecne jest przynajmniej jedno zlecenie PCR i jednocześnie przeciwna strona arkusza nie ma żadnych zleceń następuje standardowe zawieszenie instrumentu,
    • jeśli w czasie składania zlecenia PCR w fazie notowań ciągłych przeciwna strona arkusza nie zawiera żadnych zleceń, zlecenie PCR jest odrzucane,
  • w przypadku zlecenia kupna PCR system blokuje środki w wysokości sumy:
    • iloczynu liczby akcji i kursu odniesienia powiększonego o 10% (20% dla NewConnect),
    • prowizji,
  • niezrealizowana część zlecenia PCR staje się zleceniem z limitem.

Przykład

2016.08.22_10h42m07s_004_

Arkusz przed wpłynięciem zlecenia PCR wygląda następująco. Ostatnia transakcja miała miejsce po cenie 57 zł (aktualna cena rynkowa).

2016.08.22_10h42m21s_005_

Zgodnie z zasadami zlecenie PCR uzyskuje priorytet i zostaje sprzedane 10 akcji po aktualnej cenie rynkowej, czyli 57 zł. Pozostałe zlecenie na 10 akcji staje się zleceniem z limitem ceny 57 zł.

2016.08.22_10h42m30s_006_

Zlecenie ze zmiennym limitem realizacji (PEG)

Zlecenie PEG zawiera limit ceny, który przyjmuje wartość równą limitowi ceny najlepszego zlecenia po tej samej stronie w arkuszu zleceń zwanego kursem referencyjnym. Kurs zlecenia PEG ulega zmianie wraz ze zmianą kursu referencyjnego w sposób ciągły (zlecenie PEG podąża za swoim kursem referencyjnym). Zadaniem zlecenia PEG jest zapewnienie realizacji zlecenia po korzystnym dla inwestora kursie. Co istotne, zlecenie PEG traci swój priorytet przy każdej aktualizacji limitu,

Zlecenia PEG są odrzucane w fazie przed otwarciem i przed zamknięciem, w trakcie zawieszenia instrumentu, w trakcie notowań ciągłych jeśli nie ma innych zleceń po tej samej stronie arkusza, co zlecenie PEG, podczas dogrywki.

Zlecenie PEG może zawierać dodatkowy (stały) limit ceny:

  • maksymalny – dla zleceń kupna,
  • minimalny – dla zleceń sprzedaży

po przekroczeniu, którego podstawowy (zmienny) limit ceny w zleceniu PEG przestaje być automatycznie aktualizowany. Dodatkowy limit ceny ogranicza automatyczną aktualizację podstawowego (zmiennego) limitu ceny tego zlecenia, do chwili kiedy limit ceny w najlepszym zleceniu kupna jest wyższy od tego dodatkowego limitu w zleceniu PEG, a w przypadku zlecenia sprzedaży – niższy od tego dodatkowego limitu.

  • Automatyczna aktualizacja podstawowego (zmiennego) limitu ceny w zleceniu PEG jest wznawiana, jeżeli:
    limit ceny w najlepszym zleceniu kupna w arkuszu zleceń spadnie poniżej maksymalnego dodatkowego limitu ceny w zleceniu PEG – w przypadku gdy zlecenie PEG jest zleceniem kupna,
  • limit ceny w najlepszym zleceniu sprzedaży wzrośnie powyżej minimalnego dodatkowego limitu ceny w zleceniu PEG – w przypadku gdy zlecenie PEG jest zleceniem sprzedaży.

Przykład

Arkusz zleceń przedstawia się następująco:

2016.08.22_12h47m45s_007_

Na rynek wpada zlecenie kupna 20 akcji PEG z limitem maksymalnym na poziomie 93 zł. Zlecenie otrzymuje limit najlepszego zlecenia z limitem po stronie kupna, czyli 90 zł.

2016.08.22_12h47m54s_008_

Następnie napływa zlecenie kupna 10 akcji z limitem 93 zł. Zlecenie PEG jest aktualizowane limitem tego zlecenia do poziomu 93 zł. Aktualizacja skutkuje utratą priorytetu zlecenia PEG.

2016.08.22_12h48m02s_009_

Na rynek napływa kolejne zlecenie kupna, tym razem z limitem 94 zł. W związku z tym, że zlecenie PEG posiada limit maksymalny w wysokości 93 zł, zlecenie to nie jest aktualizowane.

2016.08.22_12h54m22s_013_

Następnie wpada zlecenie sprzedaży 30 akcji po każdej cenie. W jego wyniku zawarte zostają następujące transakcje:

  • sprzedaż 10 akcji po cenie 94 zł (zlecenie nr 6),
  • sprzedaż 10 akcji po cenie 93 zł (zlecenie nr 5),
  • sprzedaż 10 akcji po cenie 93 zł (zlecenie nr 4).

2016.08.22_13h05m08s_015_

Pozostałe zlecenie PEG aktualizowane jest limitem najlepszego zlecenia z limitem po stronie kupna. Aktualizacja skutkuje utratą priorytetu przez zlecenie PEG.

2016.08.22_13h06m41s_016_

SQUABER - ALERTY I POWIADOMIENIA GIEŁDOWE

Jako użytkownik Squabera masz dostęp do wiedzy oraz najważniejszych wiadomości rynkowych zupełnie za darmo. Dołącz do grona naszych klientów!

Zlecenie z limitem ceny

Najbardziej popularny rodzaj zlecenia. W wypadku zlecenia kupna określa maksymalna cenę, po jakiej inwestor jest gotowy kupić akcje. Natomiast w zleceniu sprzedaży jest minimalna cena, po jakiej inwestor jest gotowy sprzedać akcje. Limit ten można dowolnie zmieniać, jeśli zlecenie nie zostało zrealizowane lub np. straciło swoją ważność.

Zlecenie z limitem aktywacji

Limit aktywacji stosowany jest zazwyczaj przy wykorzystaniu analizy technicznej. Zlecenie STOP LOSS jest zleceniem z limitem aktywacji bez określonego limitu wykonania (PKC). Zlecenie STOP LIMIT jest natomiast zleceniem z limitem aktywacji z określonym limitem wykonania zlecenia. Pomiędzy poziomami musi więc zachodzić zależność:

  • Kupno: Kurs ost. trans. < Limit aktywacji <= Limit realizacji zlecenia
  • Sprzedaż: Kurs ost. trans.> Limit aktywacji>= Limit realizacji zlecenia

Zasady

  • zlecenia można składać w fazie notowań ciągłych i przed otwarciem,
  • zlecenie z limitem aktywacji jest niewidoczne w arkuszu zleceń do czasu, aż kurs ostatniej transakcji osiągnie poziom limitu aktywacji,
  • w przypadku gdy nastąpi ujawnienie zlecenia, zlecenie to będzie realizowane według limitu, jaki został mu określony (przy braku możliwości realizacji zlecenia będzie oczekiwało tak, jak każde inne zlecenie),
  • w zleceniach z limitem aktywacji niezbędne jest określenie dwóch limitów:
    • limitu aktywacji,
    • limitu realizacji zlecenia,
  • limit realizacji zlecenia musi być wyższy bądź równy limitowi aktywacji w zleceniach kupna oraz niższy bądź równy w zleceniach sprzedaży (limitem realizacji zlecenia może być również PKC),
  • w przypadku określenia kursu nietransakcyjnego złożone zlecenia z limitem aktywacji, które mogłyby w ten sposób uaktywnić się, tracą ważność,
  • zlecenia z limitem aktywacji można łączyć ze zleceniami wielkości ujawnianej, a także z warunkiem „wykonaj i anuluj”, o ile faza sesji umożliwia złożenie tego rodzaju zleceń,
  • zlecenia z limitem aktywacji nie można łączyć ze zleceniami z warunkiem minimalnej wielkości wykonania, ze zleceniami PCR i PCRO, a także ze zleceniami „wykonaj lub anuluj”.

Warunki wykonania

Ważne Na najbliższy Fixing (WNF)

Zlecenia WNF są przyjmowane do systemu w trakcie każdej fazy sesji, ale są aktywne tylko na najbliższym fixingu (otwarcie, zamknięcie, odwieszenie instrumentu). Niezrealizowana część zlecenia jest usuwana natychmiast po zakończeniu fixingu. Wszystkie zlecenia WNF są automatycznie anulowane po zakończeniu sesji.Nie można łączyć ważności WNF z limitem aktywacji, zleceniami PEG, warunkiem MWW oraz innymi ważnościami.

Ważne Na Zamknięcie (WNZ)

Analogiczne zlecenie, co zlecenie WNF z tą różnicą, że bierze ono udział tylko w najbliższym fixingu na zamknięcie notowań.

Ważne do Czasu (WDC)

Zlecenie WDC pozostaje w arkuszu zleceń do czasu określonego przez inwestora. Czas wygaśnięcia odnosi się do bieżącego dnia sesyjnego i jest określony z dokładnością do 1 sekundy.

WLA (wykonaj lub anuluj)

Może być złożone w fazie notowań ciągłych i dogrywki, z wyłączeniem okresów równoważenia rynku. Zlecenie WLA może być wykonane tylko w całości. W przypadku gdy realizacja zlecenia w całości nie jest możliwa, zlecenie traci ważność. Nie można łączyć określenia ważności zlecenia WLA z warunkiem WUJ i MWW oraz z parametrem PEG i limitem aktywacji.

WIA (wykonaj i anuluj, ważne do pierwszego wykonania)

Może być złożone we wszystkich fazach sesji za wyjątkiem fazy interwencji. Zlecenie WIA podlega realizacji w stopniu wynikającym z arkusza zleceń, natomiast jego niezrealizowana część traci ważność i automatycznie jest usuwana z karnetu zleceń. Nie można łączyć określenia ważności zlecenia WIA z warunkiem WUJ oraz parametrem PEG i limitem aktywacji.

WUJ (zlecenia z warunkiem wielkości ujawnianej)

Mogą być przekazywane na giełdę we wszystkich fazach w systemie notowań ciągłych oraz w systemie kursu jednolitego, za wyjątkiem fazy interwencji. Warunek wielkości ujawnianej określa wolumen zlecenia ujawniany w arkuszu zleceń. Kolejna część zlecenia ujawniana jest po zrealizowaniu poprzednio ujawnionej części zlecenia.

MWW (zlecenia z warunkiem minimalnej wielkości wykonania)

Mogą być przekazywane na giełdę wyłącznie w fazie dogrywki oraz w fazie notowań ciągłych, z wyłączeniem okresów równoważeń rynku. Zlecenie realizowane jest w całości lub częściowo co najmniej w wielkości określonej w warunku. Nie zrealizowana część zlecenia maklerskiego z warunkiem minimalnej wielkości wykonania pozostaje w arkuszu zleceń jako zlecenie maklerskie bez warunku minimalnej wielkości wykonania.

CHCESZ OTRZYMYWAĆ WIĘCEJ INFORMACJI Z GIEŁDY?

Dzięki Squaberowi otrzymasz taką możliwość. Codzienne informacje rynkowe oraz całkowicie darmowa baza wiedzy jest na wyciągnięcie ręki.

 


Źródła:

  1. http://www.millenniumdm.pl/pobierz/komunikaty/utpbroszura.pdf
  2. https://www.mbank.pl/pomoc/info/inwestycje/rodzaje-zlecen-emakler.html
  3. http://bossa.pl/edukacja/rynek/utp/rodzaje-zlecen/#artid36672pos2